اکیناسه را شاید بیشتر با نام سرخارگل بشناسید، خواص شگفت‌انگیز این گیاه در تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از سرماخوردگی‌های فصلی علت شهرت آن است. این گیاه از دیرباز در طب سنتی بخاطر خواص التیام‌بخش و نقش مکمل درمانی، مورد توجه بوده است و در حال حاضر نیز از تمام قسمت‌های آن، از ریشه گرفته تا شاخساره و گلبرگ آن در صنایع مختلف غذایی، دارویی و بهداشتی استفاده می‌شود.
خواستگاه گیاه اکیناسه
این گیاه بومی آمریکای شمالیست و در اماکن مرطوب و پرنور با خاک دارای بافت متوسط می‌روید، عموما اکیناسه از نظر کشت گیاهی کم‌توقع و سازگار محسوب می‌شود و سرمای زمستان و تنش‌های غیر زیستی را تحمل می‌کند.
بذر اکیناسه اولین بار در سال ۱۳۷۲ توسط جناب آقای رضا امیدبیگی به ایران آورده و توسط دکتر سید محمد فخر طباطبایی، سرخارگل نامگذاری شد. در حال حاضر اکیناسه در تمام نقاط جهان کشت و مصرف می‌شود.
مشخصات ظاهری
اکیناسه (Purple Coneflower) با نام علمی (E. Purpurea L.) Monch دارای ساقه پرانشعاب با پرزهای زبر و خشن است و گل‌های آن به رنگ‌های ارغوانی، صورتی، قرمز، قرمز ارغوانی، زرد و نارنجی دیده می‌شود و ارتفاع این گیاه حداکثر به ۱ تا ۱.۵ متر می‌رسد. برگ پایین ساقه تخم مرغی یا نیزه‌ای شکل هستند که حداکثر ۳۰ سانتیمتر طول و ۲۰ سانتیمتر عرض دارند.
خواص اکیناسه
گیاه اکیناسه خواص دارویی و درمانی فراوانی دارد و در ترکیب بسیاری از داروها نیز مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از اصلی‌ترین خواص این گیاه شگفت‌انگیز عبارتند از:
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- پیشگیری از سرماخوردگی های فصلی
- پیشگیری از بیماری‌های ویروسی و باکتریایی
- کاهش خطر ابتلا به سرطان
- و تسکین درد و التهاب
علاوه بر این اکیناسه دارای خواص ضد قارچی و ضد باکتریایی است و در مقابله با التهاب لثه، لوزالمعده و مثانه، عفونت‌های مجاری ادرار و… نیز موثر است.
تقویت سیستم ایمنی بدن با دمنوش اکیناسه
تقویت سیستم ایمنی بدن یکی از مزیت‌های مفید اکیناسه است. همه ما می‌دانیم یک سیستم ایمنی سالم، نقش مهمی در محافظت از بدن در برابر بیماری‌های و سرماخوردگی معمول ایفا می‌کند. نوشیدن دمنوش اکیناسه نیز علاوه بر پیشگیری، فرآیند درمان را تسریع‌می‌کند.
تأثیر آنتی ویروسی گیاه اکیناسه
عصاره گیاه آکیناسه خاصیت ضد ویروسی بسیار قوی دارد که می‌تواند بر بهبود بیماری‌هایی مانند آنفولانزا نوع A و B، آنفولانزای پرندگان و ویروس سینسیشیال تنفسی تأثیر مستقیم بگذارد. در واقع مواد فعال موجود در این گیاه از اتصال ویروس به گیرنده‌های میزبان در بدن جلوگیری می‌کند. در نتیجه ویروس نمی‌تواند سلول‌ها را آلوده کند و سبب ایجاد عفونت شود.
داروهای شیمیایی ضد ویروسی معمولاً سبب ایجاد مقاومت در نسل‌های بعدی ویروس‌ها می‌شوند. اما تحقیقات نشان داده است که عصاره گیاه سرخارگل به عنوان یک داروی گیاهی آنتی ویروس، از روند مقاوم شدن ویروس‌ها جلوگیری می‌کند. از این رو، امروزه اکثراً از این گیاه در نوشیدنی‌ها، قرص‌ها و داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا استفاده می‌شود.
کاهش خطر سرطان با دمنوش اکیناسه
با استناد به تحقیقات چاپ‌شده توسط موسسه ملی سلامت، استفاده از اکیناسه (سرخارگل) می‌تواند خطر سرطان مغز را کاهش‌دهد. این یکی از فواید شگفت‌انگیز سلامتی اکیناسه است. فوتوکمیکال‌های موجود در اکیناسه دارای خواص دارویی هستند. مطالعات زیادی دریافتند که گیامایه‌های اکیناسه توانایی مبارزه با تومورها را دارند.
اکیناسه درد را تسکین می دهد
اکیناسه فواید سلامتی متعددی دارد و عجیب نیست که یک مسکن درد طبیعی قوی محسوب می‌شود. نوشیدن دمنوش اکیناسه در تسکین دردها و بیماری‌های مختلف مانند سردرد، تبخال، سرخک، سوزاک، گلودرد، مارگزیدگی، ورم لوزه، شکم‌درد و دندان‌درد موثر است.
اکیناسه التهاب را کاهش می دهد
اکیناسه با داشتن خواص ضدالتهاب می‌تواند در رفع التهاب ناشی از عوامل مختلف مانند سم‌ها، اضطراب و کم‌خوابی موثرباشد. برای کاهش التهاب، فقط باید اکیناسه (سرخارگل) را منظم مصرف کنید. نوشیدن دمنوش اکیناسه به افرادی که باید با شرایط التهابی مزمن مانند روماتیسم مفصلی مبارزه کنند توصیه می‌شود. بنابراین، کاهش التهاب در فهرست فواید سلامتی اکیناسه قرار میگیرد.
سرخارگل تا اواسط قرن بیستم در اروپا و آمریکا از جایگاه خاصی در درمان بیماری‌های عفونی برخوردار بود. اما از اواسط قرن بیستم با ورود انواع آنتی بیوتیک‌های سنتتیک به بازار دارویی، از اهمیت سرخارگل کاسته شد. یکی از تحقیقاتی که بر روی قربانیان فاجعه چرنوبیل (در اوکراین) صورت گرفت نشان‌داد که مصرف عصاره سرخارگل می‌تواند در کاهش عوارض ناشی از تشعشعات هسته‌ای مفید باشد.
خواص این گیاه در ترمیم زخم موجب گردیده که عصاره آن در فرمولاسیون خمیر دندان نیز مصرف گردد تا چنانچه بر اثر مسواک زدن آسیبی به بافت دهان وارد شود، مواد موثره سرخارگل سریعاً آنرا ترمیم نمایند.
تأثیر آنتی باکتریالی گیاه اکیناسه
ترکیبات فعال موجود در گیاه اکیناسه، سبب ایجاد مقاومت باکتریایی در سیستم ایمنی نیز می‌شوند. طوری که عصاره این گیاه به خوبی می‌تواند با عوامل ایجاد عفونت دستگاه تنفسی مانند سینوزیت، برونشیت و پنومونیا مبارزه کند. معمولاً آلوده‌شدن بدن به ویروس، احتمال ابتلا به باکتری‌های رایج را نیز افزاش می‌دهد. اما عصاره گیاه اکیناسه با مبارزه با ویروس‌ها، در واقع جلوی فعالیت باکتری‌ها را نیز میگیرد.
کمی تخصصی‌تر درباره اکیناسه بدانیم
تمام پیکر سرخارگل اعم از ریشه و پیکر رویشی حاوی مواد موثره ارزشمندی از قبیل ترکیبات آلکیل آمیدی مانند ایزوبوتیل آمید، ۲-متیل بوتیل آمید، متیل بوتیل آمید، اسید شیکوریک، ترکیبات پلی ساکاریدی مانند اکیناسئین،اکیناکوزید و اکینولون است. مواد نام برده خواص ضد قارچی، باکتریایی، ویروسی و پرتوزایی داشته و از آنها داروهای پیشگیری‌کننده و همچنین معالجه‌کننده سرماخوردگی، برونشیت، و عفونت‌های ریوی تهیه می‌شود. مواد مؤثره این گیاه سبب تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش تولید ایمونوگلوبین نیز می‌شود. همچنین این گیاه فعالیت آنتی اکسیدانی یا ظرفیت خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد را دارا است که به اجزای پلی فنلی آن نسبت داده می‌شود. اخیرا سازمان بهداشت جهانی نیز مصرف موضعی آن را علاوه بر موارد فوق، در درمان التهابات پوستی تایید کرده است و به عنوان کاندیدای درمان بیماری ایدز مطرح است.
تاثیر اکیناسه در پیشگیری و درمان کرونا
تجربه پزشکان ایران و جهان در ماه‌های گذشته یک اصل ثابت را گواهی می‌دهد: کرونا هرچند می‌تواند همه را درگیر کند ولی بیشتر افرادی که براثر آن فوت می‌کنند، از نظر سیستم ایمنی دچار ضعف بوده‌اند بدان حد که معروف شده است که "کرونا ضعیف کُش است".
پس مهمترین کار ما در کنار شست و شوی مداوم دست‌ها، حفظ فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک- که اصلی‌ترین سپر ما دربرابر کووید-19 به شمار می‌روند- تقویت مستمر سیستم ایمنی بدن است. از این رو توصیه ما این است که آب کافی بنوشید، تحرک عضلانی و تنفسی داشته باشید و دمنوش‌ها را نیز فراموش نکنید!
باتوجه به خواص اکیناسه در تقوین سیستم ایمنی بدن و خواص ضد ویروسی اکیناسه پیشنهاد می‌شود حداقل روزی یک لیوان از این دمنوش میل کنید تا ریسک ابتلا به کرونا را تا حد زیادی کاهش دهید. دمنوش اکیناسه مهرگیاه، در ترکیبی هوشمندانه به همراه گیاهان دارویی پونه، کاکوتی، بابونه،زیرفون و … حامی سلامتی شما در این روزهای سخت خواهد بود.
علاوه بر دمنوش اکیناسه، دمنوش‌های آویشن، پونه، بابونه، زنجبیل و دارچین محصولاتی هستند که مهرگیاه برای پیشگیری از این بیماری به شما توصیه می‌کند.